درس 5 علوم و مرد یخی
وتسی(به آلمانی: Ötzi یا Oetzi) یا اوتسی مردِ یخی یا فریتسِ یخ‌زده یا مرد سیمیلائون نام‌های امروزی مومیایی طبیعی خوب به‌جاماندهٔ مردی‌است از سال ۳۳۰۰ پیش از میلاد.
این پیکر یخ‌زده در ۱۹۹۱ در یخ‌رود شنالشتال در کوه‌های آلپ اوتسال در نزدیکی هاوبسلابیوخ در مرز میان اتریش و ایتالیا یافت‌شد. نام او را از اوتسال همان منطقه‌ای که وی را یافتند گرفته‌شده‌است. او کهن‌ترین مومیایی طبیعی یافت‌شده در اروپاست.[۲]
محتویات
یافت
اوتسی را دو گردشگر آلمانی نورنبرگی ۱۹ سپتامبر ۱۹۹۱ یافتند.
در آغاز پنداشته‌شد که این لاشه‌ای تازه است، مانند پیکر بی‌جان بسیاری دیگر که در آن منطقه یافت می‌شد. پیکر به جلو خوابیده بوده و زیر یخ‌ها پیچیده‌شده‌بود.
نیروهای اتریشی با بی‌ظرافتی با یک مته دستی کوچک - که به سهو کفل اوتسی را هم سوراخ کرده‌بود - و یک تبر یخ‌شکن (که در روش‌های باستانشناسی کاربردی ندارد) لاشه را از یخ‌رود بیرون‌کشیدند.
لاشه را به اینسبروک بردند و در آنجا بود که دیرینگی اوتسی آشکارگشت. پس از آن با بازدید منطقه روشن گشت که جسد در ۹۲٫۵۶ متری خاک ایتالیا بوده‌است. از ۱۹۹۸ تاکنون این پیکر در موزه باستانشناسی تیرول جنوبی در بولتزانوی ایتالیا به نمایش گذاشته می‌شود.
بررسی‌های انجام‌شده روی جسد می‌نمایاند که او از انگل روده‌ای رنج می‌برده‌است.
او دارای ردایی از جنس سبزه و جلیقه و پای‌افزار چرمی بوده‌است. کفش‌ها ضد آب و پهن بودند و این پهنا برای راه رفتن بر روی برف‌ها مناسب می‌نمود. روی آن از جنس پوست آهوی کوهی و کف آن از چرم خرس بوده‌است. یک لایه چمنی نرم دور پاها را گرم نگه‌می‌داشته‌است.
دانستنی‌های بیشتر
- از ابزار او تبری مسی با دسته‌ای از سرخدار می‌باشد. همچنین کاردی از جنس سنگ چخماق با دسته‌ای از چوب درخت زبان‌گنجشک نیز به همراه‌داشته‌است. همچنین یک ترکش با ۱۴ تیر نوک‌تیز باریک با چوبی از جنس ویبورنوم و زغال اخته و نوک چخماقی و یک کمان ناقص ۱متری از جنس سرخدار از دیگر ابزار اویند. همچنین شماری توت، یک کارد و یک دول هم در کنار او یافت شده‌اند.
- در سال ۲۰۱۲ اعلام شد که کهن‌ترین سلول‌های خونی شناخته‌شده متعلق به اوتسی است.[۳]
- بر بدن اوتسی آثار خالکوبی‌هایی وجود دارد.[۲]
- پژوهشگران با بررسی محتویان معده اوتسی متوجه شدند که او دو ساعت پیش از مرگ حبوبات و گوشت بز وحشی خورده بوده که آخرین وعده غذاییش بوده است.[۴]
- پژوهشگران همچنین دریافته‌اند که اوتسی در بهار یا آغاز تابستان درگذشته است
مبین اصلانی